سوال: روايتي از اهل سنت بيان كنيد كه گفته باشد جانشينان نبي اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ دوازده نفرند؟

پاسخ: پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ جانشينان خاصي را به فرمان خداوند متعال براي هدايت بشر تا روز واپسين كه ايمان به آنان مايه كمال و سعادت اخروي مي باشد به امتش معرفي نموده است. در كتاب هاي شيعه بعضي ازرواياتي كه متضمن اسامي شريف دوازده جانشين رسول اكرم مي باشد به حد تواتر مي رسد، در كتاب هاي اهل سنت نيز تحت عنوان دوازده خليفه، دوازده امير و امثال اين عناوين نقل گرديده است. و مي توان روايات اهل سنت در اين زمينه را به سه دسته تقسيم كرد:

دسته اول: رواياتي است كه در آن ها عنوان دوازده خليفه ذكر شده است. اين دسته از روايات به صورت مكرر در مسند احمد، صحيح مسلم و سنن ابي داود بيان گرديده و مضمون همه آنها چنين است كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: اسلام پيوسته با دوازده خليفه كه همه آنان از قريش اند، عزيز خواهد بود.⁽¹⁾

دسته دوم: رواياتي است كه عنوان دوازده امير در آنها ذكر شده است. و با تعبيرات مختلفي در كتاب هاي اهل سنت آمده است و مضمون آنها چنين است كه پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: پيوسته اين دين بر كسي كه آنرا دشمن دارد، غالب است و هيچ مخالف و معاندي به آن ضرر نمي زند تا اينكه دوازده امير از امت من را پشت سر بگذرانند كه همگي آنان از قريش اند، يا كار مردم پيوسته بگذرد تا اينكه دوازده امير بر آنان حكومت كنند كه همه آنها از قريش اند.⁽²⁾

دسته سوم: رواياتي است كه پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ تعداد خلفاء بعد از خود را مساوي با تعداد نقباء بني اسرائيل، بيان نموده است. از عبدالله بن مسعود روايت شده است كه ما از پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ پرسيديم كه خلفاء بعد از تو چند نفرند. رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: دوازده نفر به تعداد نقباء بني اسرائيل مي باشند. و نيز از پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل شده است كه فرمود: همانا تعداد خلفاء بعد از من به تعداد نقباء موسي ـ عليه السلام ـ مي باشد. ⁽³⁾

بنابر اين در منابع روايي اهل سنت رواياتي فراواني وجود دارد كه در آن ها تصريح شده كه جانشينان رسول اكرم دوازده نفرند.

منابع

"همه منابع از معروف ترین کتب اهل سنت میباشد":

1. امام احمدبن حنبل، مسند احمد، بيروت، دار صادر، بي تا، ج5، ص90، 93، 98 و 100. و مسلم بن حجاج نيشابوري، صحيح مسلم، بيروت، دارالفكر، بي تا، ج6، ص3 و 4. و سجستاني، سليمان بن اشعث، سنن ابي داود، بيروت، دارالفكر،چاپ اول، 1410 ق، ج2، ص309.
2. احمد بن حنبل، مسند احمد، بيروت، دار صادر، بي تا، ج 5، ص87، 90، 92، 94، 95، 98، 101. بخاري، محمد بن اسماعيل، صحيح بخاري، بيروت، دارالفكر، بي تا، ج8، ص137. و ترمذي، محمد بن عيسي، سنن ترمذي، بيروت، دارالفكر، 1403 ق، ج3، ص34، حديث 2323، طبراني، سلميان بن احمد، المعجم الكبير، قاهره، مكتبة ابن تيميه، بيتا، ج2، ص190 ـ 255. و المعجم الاوسط، دارالحرمين، ج1، ص263 و ج4، ص189.
3. مسند احمد، ج1، ص398، و حاكم نيشابوري، محمدبن محمد، مستدرك، بيروت، دارالمعرفة، 1406 ق، ج4، ص501. و هيثمي، نورالدين، مجمع الزوائد، بيروت، دارالمكتب العلميه،1408 ق، ج5، ص190. و عسقلاني، ابن حجر، فتح الباري، بيروت، دارالمعرفة للطباعة والنشر، دوم، بي تا، ج13، ص183. و المباد كفوري، تحفة الاحوذي في شرح الترمذي، بيروت، دارالكتب العلمية، اول. 1410 ق، ج6، ص294. و المتقي هندي، كنزالعمال،ج12، ص23 حديث 33857 و 23858، و ج6، ص89. حديث 14971، بيروت، موسسة الرسالة و المعجم الكبير ج10، ص158. و سيوطي، جلال الدين، الجامع الصغير، بيروت، دارالفكر، ج1، ص35، حديث 2297، و ابوريّه، شيخ محمود، اضواء علي السنة المحمديه، دارالكتاب الاسلامي، بي تا، ص234، و ابويعلي موصلي، احمد بن علي، مسند ابي يعلي، دارالمأموت للتراث، ج8، ص444 و ج9، ص222.